Hắn nói gì sai sao?

Trình Gia ho nhẹ một tiếng, khoát tay: “Không, không có gì. Ta chỉ cảm thấy, nữ tử muốn học nữ công may vá, không cần thiết phải đến thư viện. Về phần có thể tham gia khoa cử hay không, việc này cũng nói không chừng. Hiện tại là không thể, chưa chắc tương lai cũng không thể. Chẳng phải U U tham gia Bác Học Hoành Từ Khoa sao?”

“Này...” Trình Khải không mấy tán đồng, nhưng cũng sẽ không phản bác những gì huynh trưởng nói, chỉ là hàng mày rậm nhíu chặt lại.

“Đương nhiên...” Trình Gia chuyển đề tài, “Mời thầy bồi dưỡng tài nữ là một chuyện, chân chính đến thư viện học lại là một chuyện khác. Tuy rằng triều đại không có quy định rằng nữ tử không được ra khỏi cổng, nhưng rất nhiều gia đình có thân phận cao, chỉ sợ cũng không nguyện ý đưa nữ nhi ra ngoài đọc sách.”

Trình Tầm gật đầu, xác thật là đạo lý này.

Trình Uyên đột nhiên nói: “Quy củ của thư viện chúng ta, vẫn luôn như vậy. Đã nhiều năm không thay đổi, nếu có nữ tử đến thư viện học tập, chỉ cần có thể thông qua kiểm tra nhập học, thư viện Sùng Đức sẽ tự tiếp nhận.” Ông liếc mắt nhìn nữ nhi một cái, lại nói: “Nhưng cố tình gióng trống khua chiêng tuyển nhận nữ học sinh?” Ông nhẹ nhàng lắc lắc đầu: “Việc này không cần thiết.”

"Vâng, con biết ý của phụ thân.” Trình Tầm gật đầu tỏ vẻ hiểu rõ.

Mấy người cùng nhau nói chuyện một hồi, Trình Gia và Trình Khải trước sau cáo từ. Trình Tầm chào phụ thân một tiếng, cũng muốn rời đi, lại bị phụ thân gọi lại: “U U chờ một chút.”

“A? Phụ thân.” Trình Tầm nghe lời dừng bước.

“Phụ thân có chút đồ vật muốn đưa cho con.” Trình Uyên nói rồi lấy một quyển sách trên kệ xuống, đưa cho nữ nhi, “Đây là một ít đồ vật ông cố con lưu lại, con cầm về xem.”

Trình Tầm sửng sốt, hai mắt lập tức sáng lên. Nàng cung kính đưa tay tiếp nhận: “Cảm ơn phụ thân, con nhất định sẽ xem thật kỹ.”

 Trình Uyên hơi mỉm cười: “U U muốn thay đổi địa vị nữ tử hiện nay?”

“Phụ thân...” Trình Tầm thoáng do dự, nhẹ nhàng gật đầu, “Đúng là có ý nghĩ như vậy.” Đối với phụ thân mình, cũng không giấu giếm, nàng nhỏ giọng nói: “Rất lâu trước kia con đã nghĩ, nếu có thể mở một thư viện thì tốt rồi, để nữ sinh cũng có thể đi thư viện đọc sách, có cơ hội bình đẳng tiếp thu giáo dục...”

Nàng vừa nói lại vừa lưu ý quan sát sắc mặt của phụ thân, thấy ông đang dùng cổ vũ ánh mắt nhìn mình, dũng khí càng tăng, tiếp tục nói: “Khi đó không nghĩ đến những mặt khác, sau lại chỉ có một chút như vậy chưa đủ. Sau khi đọc sách thì sao? Trở thành một tài nữ có tên tuổi? Giúp chồng dạy con? Tiếp tục dựa vào người khác mà sinh hoạt? Nếu nữ tử cũng đọc sách, cũng có đủ học thức, có phải cũng nên giống nam nhân không, cơ hội làm quan đầy hứa hẹn? Đương nhiên, con cũng không nói một hai phải câu nệ với chính trị quyền lực...”

Trình Uyên vỗ nhẹ nữ nhi bả vai, dịu dàng nói: “Phụ thân hiểu rõ ý của con, U U.”

Nữ nhi này của ông, từ nhỏ đã có ý tưởng này. Những ý tưởng này dưới con mắt của người đời, có thể nói kinh hãi thế tục, nhưng ông lại không cảm thấy có bao nhiêu kinh ngạc, ngược lại có loại cảm giác trong dự kiến, dường như nên như thế.

Trình Uyên dịu dàng nói: “Như vậy, U U, con tính toán làm thế nào?”

Tính toán làm thế nào? Trình Tầm cũng có chút mê mang, trong lòng nàng có chút ý tưởng, nhưng dường như đều không đủ hoàn thiện, tựa như một tòa lầu trên không, thiếu đi nền móng. Ở xã hội nông nghiệp, đơn thuần muốn nâng cao địa vị nữ tử, cũng không phải dễ dàng. Thật ra trong [Dịch Thoa Ký] có cách làm của Đỗ Duật, chủ yếu là từ trên xuống dưới, thay đổi phong tục. Nhưng lại không rõ ràng.

Trình Uyên lại mỉm cười hỏi một lần: “Tính toán làm như thế nào?”

Trình Tầm nhẹ giọng nói: “Từ trên xuống dưới, thay đổi phong tục. Tô Lăng chàng, ừm, con nói là Nhị hoàng tử, chàng cũng nghĩ như vậy.”

Trình Uyên có hơi trầm ngâm: “Từ trên xuống dưới, có sự ủng hộ của triều đình, thật ra dễ dàng không ít. Chẳng qua phương pháp này, chỉ được một thời gian…”

“Dạ?” Trình Tầm xoay chuyển tròng mắt, “Phụ thân nói, nếu thay đổi người thống trị, thi hành chính lệnh mới, sao lại không được ạ?” Nàng nhẹ nhàng thở dài một hơi, tự nhủ, ôi, vẫn là nguyên nhân lực lượng sản xuất.

Cơ sở kinh tế quyết định kiến trúc thượng tầng. Chỉ cần không thể độc lập kinh tế, khó có thể khống chế nhân sinh của chính mình.

Trình Uyên vốn định nói một câu: “Thật ra đây cũng không phải chuyện con nên suy xét.” Nhưng lời gần đến bên miệng, lại trở nuốt, tạm đổi thành: “Chính lệnh mới cần phải thi hành lâu dài.”

Từ trên xuống dưới, mạnh mẽ thi hành mà nói, trong khoảng thời gian ngắn khẳng định có hiệu quả. Nhưng mà nếu không thể kiên trì giữ vững chính lệnh, qua mấy chục năm, tân đế có những ý tưởng khác, sửa lại chính lệnh, chỉ sợ liền trở về như cũ. Hơn nữa, còn cần thay đổi quan niệm của mọi người.

Điểm này, tất nhiên Trình Tầm cũng hiểu rõ.

Lúc này nàng chỉ gật gật đầu: “Vâng, phụ thân, con hiểu ý người.”

Trình Uyên cười cười: “Ông cố con viết, con nhàn rỗi có thể xem.” Ông tạm dừng một chút, bổ sung nói: “Có lẽ có thể hỗ trợ con.”

Trình Tầm nói lời cảm tạ, thi lễ cáo lui.

-

Người sáng lập thư viện Sùng Đức, tức ông cố Trình Tầm, ngoại trừ thư viện Sùng Đức cùng với gia quy, còn để lại không ít bút ký. Đặc điểm cá nhân ông vô cùng rõ ràng, thế nên Trình Tầm có thể dễ dàng nhận ra tác phẩm của ông.

Mười mấy năm, Trình Tầm không ít lần thấy ghi chú của ông cố. Nhưng quyển lần này phụ thân cho nàng, trước kia nàng chưa từng gặp qua.

Lúc đầu nàng vội vàng xem, nhưng rất nhanh đã đắm chìm trong đó.

Trong quyển ghi chú này, ông cố phân tích tường tận vấn đề hiện tại nàng đang cảm thấy hứng thú: Nhân quyền và bình quyền.

Trình Tầm nhìn đến đoạn này, đối với việc ông cố là người xuyên qua, có thể nói là tin tưởng không chút nghi ngờ.

Mà trong ghi chú của ông có nhắc tới tính khả thi của phương pháp, khiến nàng hai mắt sáng ngời, âm thầm tán đồng. Về phần bản kế hoạch của ông miêu tả: Nam nữ có địa vị xã hội bình đẳng, nữ tử nên có quyền tài sản và quyền kế thừa, nữ tử có quyền tự chủ trong hôn nhân, giáo dục nam nữ bình đẳng, cũng cho phép nữ tử làm việc, nữ tử có quyền tham chính, cấm súc nạp tì thiếp... Xem đến đây Trình Tầm tâm niệm như nước.

Nàng lật qua lật lại nhìn vài lần, hồi lâu sau mới chậm rãi khép lại bút ký.

“Mời ký chủ nhanh chóng sửa đúng cốt truyện, dựa sát chính tuyến.” Giọng nói điện tử lạnh băng bỗng nhiên vang lên.

Trình Tầm hít một hơi thật sâu, bỗng nhiên cảm thấy không thú vị, hỏi: “001, hệ thống, ngươi nói, làm sao để nâng cao địa vị nữ tử, ngươi có ý kiến gì không?”

Ý tưởng của nàng vốn là để nữ tử giống như nam tử, bình đẳng tiếp thu giáo dục, học tập bản lĩnh, làm công tác, đạt được thù lao, sau đó độc lập kinh tế, tự tin của mỗi người cũng sẽ sung túc lên nhiều. Đồng thời triều đình đề xướng. -- Đương nhiên, nếu có pháp luật bảo đảm, thì càng tốt.

“Ký chủ có thể tham khảo nguyên tác cốt truyện, ném vấn đề khó khăn này cho người khác.”

Người khác? Ám chỉ chính là Đỗ Duật sao?

Trình Tầm xua tay: “Thôi, coi như ta không hỏi.”

-

Sau khi Hoàng đế tứ hôn, Trình Tầm vẫn đến Sùng Văn Quán sửa chữa thư mục như trước, nàng bận rộn làm việc, nhìn qua không khác mấy so với lúc bình thường.

Đều là Giáo thư lang ở Sùng Văn Quán, Đoạn Hòa không dấu vết nhìn chằm chằm nàng một hồi lâu, nhỏ giọng hỏi: “Nàng chính là tiểu thư Trình gia, Thái tử phi tương lai?”

Không đợi Trình Tầm đáp lời, hắn liền dùng ngữ khí khẳng định nói: “Phải  không? Ta biết là nàng, bên ngoài đều truyền như vậy.”

Trình Tầm buông thư tịch trên tay, khe khẽ gật đầu: “Ừ, đại khái là ta.”

“Nếu phải vào làm chủ Đông Cung, vì sao còn muốn đến Sùng Văn Quán làm Giáo thư lang?” Đoạn Hòa không thể lý giải.

.

Trình Tầm có hơi chần chờ, không đáp, hỏi lại: “Vậy còn huynh? Ta nghe nói huynh có bao nhiêu cơ hội chuyển đi, nhưng huynh không phải vẫn tiếp tục làm Giáo thư lang ở Sùng Văn Quán. Đã làm nhiều năm như vậy?”

“Vậy nàng có điều không biết rồi, ta là người chính trực, không thích hợp với quan trường, làm Giáo thư lang cũng khá tốt.” Đoạn Hòa cười cười, “Mỗi ngày làm bạn với thư tịch, chẳng phải là một chuyện vui vẻ hay sao?”

“Ừm, ta cũng nghĩ như huynh vậy.” Trình Tầm chậm rãi gật gật đầu.

Đoạn Hòa đang muốn phụ họa gật đầu, bỗng nhiên ý thức được không đúng: “Tình huống của ta và nàng sao có thể giống nhau?”

Hắn tự nhủ, cô nương nàng là Hoàng hậu tương lai đấy, thân phận nàng như vậy không nên mỗi ngày đều ở trong nhà, thêu hoa chỉnh mi sao? Đương nhiên đọc mấy quyển sách, cũng không phải không được. Nhưng mà hoàn toàn không cần thiết phải vất vả làm Giáo thư. Bổng lộc Giáo thư lang ở Sùng Văn Quán cũng không cao mà.

Trình Tầm cười cười với hắn: “Là giống nhau, ta cũng thích đọc sách, thích làm bạn với thư tịch.”

Trong lòng Đoạn Hòa không cho là đúng, lại chỉ cười cười, cũng không phản bác, trái lại hỏi thăm Trình Tầm: “Có biết nơi nào có tây tịch thích hợp không? Tiểu nữ năm nay tám tuổi, không quá ngốc, có thể đọc một ít thư, miễn cưỡng cũng có thể làm văn. Đáng tiếc tây tịch khó cầu...”

  -- Hắn và thê tử thành thân mười năm, dưới gối chỉ có một nữ nhi. Bởi vậy lúc hắn nhàn hạ sẽ dạy dỗ nữ nhi đọc sách biết chữ, trò chuyện. Cũng may nữ nhi thông tuệ, chỉ một chút là hiểu ngay. Đáng tiếc hắn phải đi làm, thời gian có hạn, không thể lúc nào cũng có thể chỉ điểm. Gần đây trong kinh không ít gia đình sôi nổi mời tây tịch cho nữ nhi, hắn cũng có ý nghĩ này.

Trình Tầm hơi giật mình, ánh mắt chợt sáng lên. Nàng chậm rãi lắc đầu: “Tây tịch không dễ tìm.”

Khi nàng còn nhỏ muốn đi học, phụ thân và nhị ca đều tính toán tìm nữ phu tử tới dạy dỗ nàng, đáng tiếc vẫn chưa tìm được người thích hợp. Ma ma dạy dỗ quy củ thì dễ, muốn tìm nữ phu tử tri thức uyên bác không dễ dàng tí nào.

“Đúng vậy, vài tháng nay...”

Trình Tầm chuyển đề tài: “Nhưng mà, ta biết có thư viện, nhận nữ học sinh.”

“... Thư viện Sùng Đức?” Đoạn Hòa theo bản năng hỏi.

Thái tử phi tương lai của Thái Tử điện hạ là nữ nhi hiệu trưởng thư viện Sùng Đức, chuyện này không tính là chuyện mới. Khoảng thời gian này Đoạn Hòa vẫn luôn nghe người ta đề cập đến thư viện Sùng Đức, bởi vậy phản ứng đầu tiên đó là nơi này.

Trong mắt Trình Tầm rộ lên ý cười, khẽ gật đầu: “Đúng vậy.”

Trên mặt Đoạn Hòa lộ vẻ nghi ngờ, một lúc lâu sau mới do dự hỏi: “Thư viện Sùng Đức, trước kia có nữ đệ tử sao?”

Trình Tầm  không lên tiếng, chỉ chỉ chính mình.

“...” Đoạn Hòa chậm rãi lắc đầu, “Nàng tuổi quá nhỏ. Vẫn là ta phí chút tâm tư, tự mình dạy dỗ vậy.”

Trình Tầm “A” một tiếng, tỏ vẻ đã hiểu. Tám tuổi, đúng thật quá nhỏ.